Η απόσταση της φέρμας...

Και αυτό συμβαίνει είτε με τους κατόχους των βρετανικών φυλών είτε με εκείνους που χρησιμοποιούν τους ? θεωρητικά τουλάχιστον ? ακόμα πρακτικότερους ηπειρωτικούς σκύλους...

Είναι όμως τόσο «χρήσιμες» οι μακρινές φέρμες ενός κυνηγόσκυλου, ή πρόκειται για μια πλάνη, τουλάχιστον στο πραγματικό κυνήγι;

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η έντονη οσφρητική ικανότητα είναι πολύτιμη για κάθε κυνηγόσκυλο.

Συμβαίνει όμως συχνά, οι «μυταρόλες» σκύλοι με την ευαίσθητη όσφρηση, να φερμάρουν το θήραμα σε αποστάσεις που να... ματαιώνουν το τελικό αποτέλεσμα!

Οι πιθανότητες
Η απόσταση της φέρμας
Ενα ορτύκι π.χ. ή μια μπεκάτσα που φερμάρεται από μακριά, μπορεί να μην εξαναγκαστεί ΠΟΤΕ να πετάξει και να φανερωθεί... Υπάρχει πάντα η ισχυρή πιθανότητα να προτιμήσει να ποδαρώσει μέσα στη βλάστηση, γιατί ο ίδιος ο σκύλος της δίνει τη δυνατότητα να το κάνει.

Ο σκύλος με την ευαίσθητη όσφρηση συνήθως αργεί να ποντάρει, ενώ όταν το κάνει είναι τόσο αργός και επιφυλακτικός, που μπορεί τελικά να χάσει το θήραμα γιατί διατηρεί μια υπερβολική απόσταση από το «αντικείμενο» της παρακολούθησής του.

Από εκεί και πέρα αρχίζει ένα παιχνίδι πιθανοτήτων... Ο σκύλος μπορεί να ξαναβρεί το θήραμα, μπορεί όμως και να το χάσει εντελώς εξαιτίας της τάσης του να φερμάρει από πολύ μακριά!

Οι υπερβολικά μακρινές φέρμες καθυστερούν το αποτέλεσμα. Και αυτό είναι κάτι που άλλες φορές αυξάνει τη συγκίνηση και άλλοτε... καταντάει εκνευριστικό.

Μήπως λοιπόν, θα έπρεπε να προτιμήσουμε κυνηγόσκυλα που φερμάρουν το θήραμα από κοντά;

Ούτε για αστείο!
Μια πολύ κοντινή φέρμα προκαλεί συχνά το ξεπέταγμα του θηράματος. Στα «βαριά» ορτύκια των περασμάτων ένας τέτοιος σκύλος θα ήταν αποδεκτός, αλλά δεν υπάρχει περίπτωση να μπορέσει ποτέ να φερμάρει ένα κοπάδι πέρδικες χωρίς να τις ξεσηκώσει. Και τότε δεν έχουμε απλώς μια καθυστέρηση... στην απόκτηση του θηράματος (όπως με τους «μυταρόλες» σκύλους της προηγούμενης κατηγορίας), αλλά... απώλεια του θηράματος καθ’ ολοκληρία.

Ο σκύλος που φερμάρει από κοντά, συνήθως δεν έχει «μύτη». Και συχνά ανίκανος να μπλοκάρει ένα θήραμα μετά το πρώτο σήκωμα, όταν πια αυτό έχει ήδη πονηρέψει και βρίσκεται σε επιφυλακή.

Ούτε κοντά ούτε μακριά λοιπόν...
Οπότε, τι θα ήθελε κανείς για να είναι ικανοποιημένος με το κυνηγόσκυλό του;

-«Απλά, να φερμάρει ο σκύλος σε σωστή απόσταση» θα απαντήσει κάποιος, αλλά πώς καθορίζεται... η «σωστή απόσταση»;

Ο καθορισμός της απόστασης δεν μπορεί να γίνεται από τον κυνηγό. Η σωστή απόσταση καθορίζεται κάθε φορά από τον σκύλο και το θήραμα! Ο κυνηγός μπορεί να κάνει μόνο την αξιολόγηση, όταν όλα έχουν τελειώσει...

Ενα «ελαφρύ» θήραμα, έτοιμο στο φτερούγισμα, πρέπει να φερμάρεται από μακριά.

Μια μπεκάτσα που έχει σηκωθεί μια-δυο φορές μπροστά στον σκύλο και έχει καταφύγει κάπου, θέλει μια μακρινή φέρμα την τρίτη φορά για να υπάρχουν πιθανότητες επιτυχίας!

Η εξυπνάδα του σκύλου είναι σε τελική ανάλυση εκείνη που υπολογίζει - κατά περίπτωση - την απόσταση της φέρμας, γιατί ούτε όλες οι μέρες ούτε όλες οι στιγμές ούτε όλα τα θηράματα είναι ίδια στον κυνηγότοπο.

Ο σκύλος πρέπει να μπορεί να αντιλαμβάνεται και να αξιολογεί αν το θήραμα που έχει φερμάρει κάθεται κουρνιασμένο ή αρχίζει να κινείται ανήσυχο...

Οταν καταλαβαίνει ότι το φτερούγισμα βρίσκεται κοντά, ο έξυπνος σκύλος δεν ποντάρει ούτε βήμα, έστω κι αν τον παρακινείτε.

To ποντάρισμα..
Γι’ αυτό και η ορμή που ένα σέττερ εκδηλώνει στην έρευνα, εξαφανίζεται όταν ποντάρει... Το σκυλί «συμπιέζεται» κάτω και, εάν βρίσκεται κοντά στο θήραμα, φερμάρει χαμηλωμένο στο έδαφος. Σε αυτή την περίπτωση δεν είναι δύσκολο να μαντέψουμε ότι ο σκύλος ξέρει ότι έκανε λάθος και κάνει μια αυτόματη «διόρθωση», για να μην τρομάξει περισσότερο το θήραμα. Μια αντίθετη κατάσταση έχουμε όταν ο σκύλος πιάνει την αναθυμίαση από πολύ μακριά και «ανεβαίνει» προς αυτήν με το κεφάλι ψηλά.

Στο τέλος, κάνει τους υπολογισμούς του και φερμάρει στη σωστή απόσταση. Η σωστή απόσταση λοιπόν είναι εκείνη που δεν μας αναγκάζει να περιμένουμε για «έναν αιώνα» το φτερούγισμα, αλλά από την άλλη δεν προκαλεί και το ξεπέταγμα του θηράματος.

Ο έξυπνος και ικανός σκύλος φερμάρει ένα μπεκατσίνι από μακριά και ένα ορτύκι από κοντά!

Και αυτό δεν εξαρτάται από την εντονότερη ή μικρότερη αναθυμίαση των θηραμάτων που ανήκουν σε διαφορετικά είδη.

Για του λόγου το αληθές θυμίζουμε ότι, ακόμα και όταν τα ορτύκια είναι δυο ή τρία μαζί, ένας σκύλος θα τα φερμάρει από κοντά, ενώ την μπεκάτσα από αρκετά μακρύτερα...

Ακινησία...
Είναι η «φύση» του θηράματος που καθορίζει την απόσταση της φέρμας και όχι ο αριθμός τους.

Υπάρχει βέβαια και η περίπτωση που το θήραμα αργεί να φτερουγίσει, ακόμα και όταν ο σκύλος το φερμάρει από κοντά. Είναι μια περίπτωση πολύ συχνή με τα περασματιάρικα ορτύκια αυτής της εποχής, ιδιαίτερα όταν ο ήλιος έχει ανέβει ψηλά.

Αλλοι λένε ότι ο σκύλος πρέπει να ξεσηκώσει κατόπιν εντολής το θήραμα, ενώ άλλοι επιμένουν ότι ο σκύλος δεν πρέπει να προχωρήσει, γιατί το ξεπέταγμα είναι δουλειά του κυνηγού... Υπάρχουν σκύλοι που έχουν τόσο έντονο το ένστικτο της φέρμας, που δεν θα προχωρούσαν ούτε αν τους τραβούσαμε με το ζόρι με το περιλαίμιο.

Εάν ενοχλήσουμε με άτοπες παρακινήσεις τον σκύλο που φερμάρει, στην καλύτερη περίπτωση διακινδυνεύουμε την ικανότητά του να υπολογίσει σωστά τη σωστή απόσταση της φέρμας. Αν ωθούμε τον σκύλο να ξεσηκώνει το θήραμα, μπορεί να καρπωθούμε περισσότερα ορτύκια, αλλά είναι μια πράξη που μπορεί να αποβεί... καταστρεπτική με τον ίδιο σκύλο στις πέρδικες και στις μπεκάτσες.

Ο σκύλος θα συνηθίσει να πλησιάζει το θήραμα περισσότερο από όσο πρέπει και θα αντιστέκεται... πιο δύσκολα στον πειρασμό να του ορμήσει!

ΤΟ ΓΝΩΡΙΖΑΤΕ;
Πρέπει να συμφωνήσουμε ότι, όταν ένας έμπειρος και ισορροπημένος σκύλος κανονίσει την απόσταση της φέρμας, ο κυνηγός δεν πρέπει να επεμβαίνει με κανέναν τρόπο.

Αντζελα Γαλάτη