Η Κάρλα ξανά ζωντανή...

Νέα ζωή στον υγροβιότοπο της Μαγνησίας έπειτα από 45 χρόνια

Μετά 45 χρόνια τα πουλιά επέστρεψαν στη λίμνη Κάρλα στη Μαγνησία. Χιλιάδες πουλιά, από τα πιο κοινά μέχρι τα πιο σπάνια, φωλιάζουν πλέον στα αβαθή του ταμιευτήρα και στη γύρω περιοχή, ενώ μόνο τον Ιανουάριο -εποχή χωρίς ιδιαίτερη δραστηριότητα- καταμετρήθηκαν 31.320 πουλιά, φέροντας την Κάρλα στην 4η θέση (προηγούνται ο Αμβρακικός κόλπος, ο ποταμός Εβρος και η λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου) σε συνολικό αριθμό υδρόβιων πουλιών, με 45 διαφορετικά είδη - μαζί τους και αρπακτικά.

«Πέρσι η κατάσταση ήταν πολύ καλύτερη, καθώς υπήρχαν περισσότερες αβαθείς εκτάσεις και νησίδες. Οσο γεμίζει ο ταμιευτήρας και χάνονται τα σημεία όπου τα πουλιά μπορούν να φωλιάσουν, φεύγουν και αυτά, ωστόσο η γενικότερη εικόνα είναι πολύ ενθαρρυντική και ο υγρότοπος θα αναπτύσσεται χρόνο με τον χρόνο», είπε στο «Εθνος» ο συντονιστής των προστατευόμενων ειδών της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας, Θάνος Καστρίτης.

Τον χειμώνα του 1964, λίγο πριν αποξηρανθεί η λίμνη Κάρλα, είχαν καταμετρηθεί πάνω από 430.000 υδρόβια πουλιά, αριθμός εξαιρετικά σημαντικός για την πανίδα της περιοχής, ενώ ακόμα παλιότερα ο αριθμός τους έφτανε και το 1 εκατομμύριο. Πέρσι οι επιστήμονες της Ορνιθολογικής που επισκέφτηκαν την περιοχή βρέθηκαν μπροστά σε πλημμυρισμένες εκτάσεις με εκατοντάδες αγελάδες και χιλιάδες πουλιά.

Συνολικά, καταμετρήθηκαν 128 είδη πουλιών, ενώ μόνο οι ερωδιοί ξεπερνούν πλέον τα 1.000 ζευγάρια και μάλιστα από 7 διαφορετικά είδη. Οι ερωδιοί έχουν στήσει 6 αποικίες σε διάφορα σημεία γύρω από τη λίμνη, με τη μεγαλύτερη να αριθμεί 560 ζεύγη. Στους καλαμώνες και στις νησίδες φωλιάζουν ακόμη 570 ζευγάρια καλαμοκανάδες, 40 ζεύγη αβοκέτες, 60 ζεύγη σκουφοβουτηχτάρια και πάνω από 200 ζευγάρια πάπιες από 7 διαφορετικά είδη. Σημαντική είναι η αναπαραγωγή της ψαλιδόπαπιας και του μαυροβουτηχταριού, ενώ σαΐνια, κραυγαετοί, αετογερακίνες, φιδαετοί, κιρκινέζια και πελαργοί επισκέπτονται καθημερινά τον ταμιευτήρα για να βρουν τροφή.

«Η Κάρλα ήταν ιστορικά από τους μεγαλύτερους υγρότοπους της κεντρικής Ελλάδας με πολύ φαγητό για τα πουλιά, λόγω των άφθονων λιβαδιών και των πολλών ψαριών», μας είπε ο κ. Καστρίτης, προσθέτοντας ότι ένας καλύτερος σχεδιασμός στο γέμισμα του ταμιευτήρα θα έφερνε ακόμη περισσότερα ιπτάμενα είδη.

Εστω και με προβλήματα πάντως, η περιοχή έγινε ξανά τόπος τεράστιας σημασίας για τα πουλιά, σε εθνικό, αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αφού κάποιοι από τους αναπαραγόμενους πληθυσμούς ξεπερνούν το 1% του ευρωπαϊκού, όπως ο καλαμοκανάς που φτάνει στο 3% του πληθυσμού της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

«Είναι κρίμα αυτός ο παράδεισος να καταστραφεί για δεύτερη φορά. Η φύση ξύπνησε, δήλωσε παρούσα και κατάφερε να μας δείξει ότι, παρά τους λανθασμένους σχεδιασμούς, η μνήμη της Κάρλας είναι εδώ και απεγνωσμένα παλεύει για να ξαναφέρει πουλιά και υγροτοπικά οικοσυστήματα στον χώρο που δικαιωματικά τους ανήκει. Οι αριθμοί είναι τόσο σημαντικοί που πληρούν τα κριτήρια όχι μόνο για να γίνει η περιοχή Ζώνη Ειδικής Προστασίας και να ενταχθεί στο δίκτυο Natura, αλλά και για να προταθεί άμεσα προς ένταξη στους υγροτόπους της Σύμβασης Ραμσάρ, ως ένας από τους σημαντικότερους της χώρας και της νοτιοανατολικής Ευρώπης», σημείωσε η συντονίστρια ενημέρωσης της Ορνιθολογικής Εταιρείας, Ρούλα Τρίγκου.

Το 1960

Καταστροφή έφερε η αποξήρανση

Η λίμνη Κάρλα ήταν για χρόνια ένας από τους πιο γνωστούς και σπουδαίους υγρότοπους της Ευρώπης, με έκταση που, ανάλογα με την ένταση των βροχοπτώσεων και των πλημμυρικών φαινομένων του Πηνειού, έφτανε μέχρι και τα 185.000 στρέμματα. Στις αρχές της δεκαετίας του 1960 αποξηράνθηκε και η χλωρίδα και η πανίδα εξαφανίστηκαν, μετατρέποντας την καρδιά του Θεσσαλικού Κάμπου σε ένα έρημο τοπίο.

Προβλήματα

Η αποξήρανση κατέστρεψε έναν ορνιθολογικό παράδεισο και παράλληλα δημιούργησε πολλά προβλήματα, λόγω της εντατικοποίησης της γεωργίας που απαιτούσε επιπλέον νερό για άρδευση. Ο υπόγειος υδροφόρος ορίζοντας υποβιβάστηκε πολύ και έγινε ευάλωτος στην υφαλμύρωση. Το τεράστιο έργο αποκατάστασης του υγροτόπου έφερε πίσω πουλιά και ψάρια, παρά τα προβλήματα στον σχεδιασμό και τη λειτουργία του ταμιευτήρα, που εκτιμάται ότι θα ξεπεραστούν με το πέρασμα του χρόνου.

Οι «θαμώνες» της Κάρλας

Ερωδιοί: 1.000 ζευγάρια 7 διαφορετικών ειδών.

Καλαμοκανάδες: 570 ζευγάρια.

Αβοκέτες: 40 ζευγάρια.

Σκουφοβουτηχτάρια: 60 ζευγάρια.

Πάπιες: 200 ζευγάρια 7 διαφορετικών ειδών.



"ΕΘΝΟΣ" 20/8/2010

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΜΑΡΙΑ ΡΙΤΖΑΛΕΟΥ