Εύκολη κόπωση ...

Πολύ συχνά ένα ζώο προσκομίζεται στον κτηνίατρο επειδή «κουράζεται γρήγορα» όπως αναφέρει ο ιδιοκτήτης κατά την λήψη του ιστορικού. Το ίδιο συχνά η κλινική και η εργαστηριακή διερεύνηση των περιστατικών αυτών επιφυλάσσουν … εκπλήξεις.

Με τον όρο εύκολη κόπωση περιγράφουμε το φαινόμενο να δείχνει ο σκύλος κουρασμένος χωρίς όμως να έχει εργαστεί (ασκηθεί, κυνηγήσει) για μεγάλο χρονικό διάστημα και χωρίς να δείχνει κάποιο άλλο σύμπτωμα.. Είναι ευνόητο πως μετά από μια εξαντλητική εξόρμηση το κυνηγόσκυλο θα είναι κουρασμένο. Κάτι τέτοιο είναι απόλυτα φυσιολογικό. Η άρνηση όμως του ζώου να συνεχίσει το κυνήγι μετά από λίγη μόνο ώρα στον κυνηγότοπο και η εικόνα εξάντλησης που αυτό δείχνει (αργός βηματισμός, συχνά ασταθής, μειωμένο ενδιαφέρον για το περιβάλλον, «έκφραση κούρασης», ταχύπνοια, κατάκλιση) παραπέμπουν στην εύκολη κόπωση. Η εικόνα αυτή προκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση στον ιδιοκτήτη κυρίως αν το συγκεκριμένο ζώο έχει λαμπρό κυνηγετικό ιστορικό και διακρίνεται για το πάθος του. Πολλές φορές η εύκολη κόπωση παρατηρείται σε νεαρά κυνηγόσκυλα ή σε κουτάβια 6-7 μηνών κατά την διάρκεια της εκπαίδευσης καθώς και σε νεοαποκτηθέντα ζώα, κουτάβια ή ξεκινημένα. Τα αίτια αυτής της κατάστασης μπορούμε να τα κατατάξουμε στις παρακάτω κατηγορίες.
1) Διατροφικά: Όπως ακριβώς το νηστικό αρκούδι δεν χορεύει, έτσι και το κακοταϊσμένο κυνηγόσκυλο δεν κυνηγάει. Ακόμα και αν δείχνει ζωηρό στο κλουβί, όταν θα βγει στο βουνό και εφόσον δεν έχει επαρκείς διατροφικές εφεδρείες, σε μικρό χρονικό διάστημα θα δείξει κόπωση. Η εύκολη κόπωση είναι μερικές φορές αποτέλεσμα μιας ήπιας εκδήλωσης υπογλυκαιμίας.
2) Λοιμώδη – Παρασιτικά νοσήματα: Η λεϊσμανίαση (καλαζάρ), η διροφιλαρίωση, η ερλιχίωση, τα εντερικά παράσιτα και πλήθος άλλων μικροβίων, παρασίτων και ιών προκαλούν τέτοιες βλάβες στον οργανισμό ώστε να μην μπορεί αυτός να ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις του κυνηγίου. Οι ασθένειες αυτές συχνά έχουν μία μεγαλύτερη ή μικρότερη φάση επώασης. Κατά την φάση αυτή το μικρόβιο ή το παράσιτο υπάρχει μέσα στον οργανισμό, πολλαπλασιάζεται και έχει ξεκινήσει να δημιουργεί βλάβες τέτοιες που να προκαλούν μεν εύκολη κόπωση αλλά χωρίς άλλα συμπτώματα. Πολλές φορές μάλιστα η εύκολη κόπωση είναι το πρώτο και το μόνο σύμπτωμα των ασθενειών αυτών.
3) Οργανικές – Λειτουργικές παθήσεις: Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, η καρδιακή ανεπάρκεια, η αναιμία καθώς και άλλες παθήσεις μειώνουν σημαντικά τις αντοχές του οργανισμού. Τέτοιες ασθένειες στα πρώτα στάδια μπορεί να μην εκδηλώνουν τα χαρακτηριστικά για την κάθε μία από αυτές συμπτώματα αλλά η επιβάρυνση στον οργανισμό να είναι τέτοια ώστε να προκαλείται εύκολη κόπωση.
4) Ορθοπεδικά προβλήματα: Μικρού βαθμού αρθρίτιδες ή τενοντίτιδες, ή ακόμα και μικρού βαθμού μετατοπίσεις των μεσοσπονδύλιων δίσκων, λόγω του μικρού μεν, αλλά συνεχούς και ενοχλητικού πόνου που προκαλούν, αναγκάζουν το ζώο να εγκαταλείψει γρήγορα την κυνηγετική προσπάθεια.
5) Διαταραχές της συμπεριφοράς: Η κακή συμπεριφορά του ιδιοκτήτη προς το ζώο, ο κακός εγκλιματισμός ενός νεοαποκτηθέντος σκύλου στο νέο νοικοκυριό, η άσκηση βίας κατά την εκπαίδευση, οι κακές σχέσεις του ζώου με τα άλλα της ομάδας, οι πάσης αιτιολογίας φοβίες και ανασφάλειες μειώνουν σημαντικά την διάθεση του ζώου να κυνηγήσει και έτσι αυτό γρήγορα εγκαταλείπει δίνοντας στον ιδιοκτήτη την ψευδή εντύπωση ότι πρόκειται για εύκολη κόπωση.
6) Η … κόπωση: Η χρήση του σκύλου σε συνεχείς αλλεπάλληλες εξορμήσεις τον εξαντλεί. Πάντα πρέπει να δίνετε στον σκύλο το χρονικό εκείνο περιθώριο που είναι απαραίτητο για να αποκατασταθεί ο οργανισμός μετά από μια έντονη εξόρμηση. Κάθε αθλητική προσπάθεια εκτός από το «άδειασμα» του οργανισμού από θρεπτικά συστατικά, συνοδεύεται και από κάποιου βαθμού φλεγμονή. Είναι λοιπόν σημαντική η ξεκούραση του σκύλου ώστε όχι μόνο να «γεμίσει» με καύσιμα, αλλά και να μπορέσει ο οργανισμός του να αποκαταστήσει την φλεγμονή. Διαφορετικά στην επόμενη έξοδο, ο σκύλος πολύ σύντομα θα … παραιτηθεί.
Η αντιμετώπιση των παραπάνω αιτίων προϋποθέτει την σωστή διερεύνηση του περιστατικού (κλινική εξέταση, εργαστηριακές εξετάσεις, ακτινογραφίες κλπ). Όταν εντοπιστεί η αιτιολογία τότε μπορούμε να προχωρήσουμε στην θεραπευτική αγωγή, η οποία σε αρκετές περιπτώσεις έχει άμεσα αποτελέσματα. Πολύ πιο σημαντική όμως είναι η πρόληψη. Αρκετές από τις ασθένειες αυτές αν εντοπιστούν έγκαιρα έχουν ευνοϊκή εξέλιξη. Η συμβουλή λοιπόν είναι απλή και ευνόητη: μία φορά τον χρόνο και κατά προτίμηση από τις αρχές της κυνηγετικής περιόδου μέχρι το τέλος Οκτωβρίου, να γίνεται ένα πλήρες τσεκάπ στον σκύλο. Το πλήρες τσεκάπ περιλαμβάνει εκτός από την κλινική εξέταση, κάποιες αιματολογικές εξετάσεις και κάποιες άλλες εξετάσεις για την ανίχνευση της λεϊσμανίασης, της διροφιλαρίασης κλπ. Ακόμα κατά τον ετήσιο αυτό έλεγχο είναι μια καλή ευκαιρία για να συμπληρωθούν τα εμβόλια που τυχόν λείπουν και οι αποπαρασιτισμοί. Κεφαλαιώδους σημασίας είναι και η διόρθωση της διατροφής. Τέλος οι διαταραχές της συμπεριφοράς αν και είναι σχετικά δύσκολες στην αντιμετώπισή τους και απαιτούν τις εξειδικευμένες συμβουλές εκπαιδευτή, μπορούν αρχικά να αντιμετωπιστούν με τους κατάλληλους χειρισμούς του ζώου.