Η φωτιά θα ξανάρθει!«Οταν τα χωράφια λογγώνουν, τότε δρουν σαν... πυρογέφυρες και επιτρέπουν στη φωτιά να περάσει πολύ πιο γρήγορα και να προχωρήσει μέχρι να βρει κάποιο φυσικό εμπόδιο που θα την αναχαιτίσει...».
Αυτή είναι μια δήλωση του καθηγητή Ράκαμ του πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ, που ανατρέπει... την τυφλή αποδοχή της δικαστικής ρήσης «άπαξ δάσος για πάντα δάσος», πάνω στην οποία η χώρα βάσισε και βασίζει τη διαχείριση της υπαίθρου και των δασών της.
Ο καθηγητής Ράκαμ γνωρίζει την Ελλάδα πολύ καλά, όπως γνωρίζει τη φύση του μεσογειακού τοπίου γενικότερα... Και όπως έχει γράψει επανειλημμένα τόσο αυτός ο καθηγητής, όσο και πολλοί άλλοι, το μεσογειακό δάσος είναι καταδικασμένο κάποτε να καεί, ειδικά όταν τα είδη που το συνθέτουν είναι πυρόφιλα φυτά, όπως η μεσογειακή πεύκη.
Η παραδοσιακή διαχείριση που για χρόνια εφαρμοζόταν από τους τοπικούς πληθυσμούς, όταν ακόμα δεν είχαν εμφανιστεί οι καλοπληρωμένοι μελετητές και οι «ειδικοί», προλάβαινε την καταστροφική επέκταση πυρκαγιών, ακριβώς επειδή δεν άφηνε να αναπτυχθούν πυρογέφυρες...
Το δάσος, γύρω από κατοικημένες και καλλιεργούμενες περιοχές, παλαιότερα ήταν «σπαστό»: ανάμεσα στα δασωμένα μέρη υπήρχαν καλλιέργειες, όπως αμπέλια, μποστάνια και σιτοχώραφα.
Η φωτιά δεν μπορεί να ταξιδέψει εύκολα από ένα κομμάτι που φλέγεται σε ένα άλλο, όταν ενδιάμεσα βρίσκει τέτοια «σπασίματα» και εμπόδια.
Μεταπολεμικά όμως, όταν η ύπαιθρος εγκαταλείφθηκε από τον πληθυσμό, τα ενδιάμεσα καλλιεργούμενα μέρη λόγγωσαν. Και όχι μόνο λόγγωσαν, αλλά βρήκαν και ενθάρρυνση για να γίνουν προσάναμμα δασικών πυρκαγιών, από εκείνη την... ανεκδιήγητη διάταξη που έβαζε κάθε λογγωμένο κομμάτι γης στην κατηγορία «δασική έκταση» και την «προστάτευε»(;) με δρακόντειες ποινές.
Αυτό που δεν είναι ευρέως γνωστό είναι ότι αυτή η διάταξη πέρασε με την πίεση της συντεχνίας δασικών υπαλλήλων, που ήθελε να αυξήσει την εξουσία της πάνω στο ελληνικό τοπίο και τον αγροτικό πληθυσμό που είχε απομείνει.
Μετέπειτα, κοντά στους καιρούς μας, αυτή η διάταξη υιοθετήθηκε από ανίδεους οικολόγους και τελικά... βρήκε δικαστική αρωγή! Μια συντεχνιακή «προσταγή» αμφιβόλου αξίας, έγινε σλόγκαν περί δήθεν προστασίας του δάσους.
Αν είχαν οι «προστάτες του δάσους» ένα κουκούτσι μυαλό θα γνώριζαν ότι η πανίδα είναι πλουσιότερη στα όρια μεταξύ δάσους και καλλιεργημένου. Αυτό που οι επιστήμονες αποκαλούν «edge effect», επίδραση του ορίου, είναι το πιο πολύτιμο στοιχείο για την πανίδα...
Σε αυτά τα οριακά σημεία η πανίδα βρίσκει κάλυψη από το δάσος και τροφή από την καλλιέργεια. Αυτό το φαινόμενο του «ορίου» είναι το ζητούμενο σε όλες σχεδόν τις σύγχρονες τακτικές διαχείρισης βιοτόπων, από τον Δυτικό Καναδά μέχρι τη γειτονική μας Σερβία.
Πριν από μερικά χρόνια το περιοδικό Newsweek είχε αφιερώσει ένα τεύχος στην επερχόμενη πτώχευση της ευρωπαϊκής πανίδας. Καθηγητές πανεπιστημίων, σοβαροί οικολόγοι, ορνιθολόγοι και ερευνητές προειδοποιούσαν ότι η φυγή από την ύπαιθρο θα επιφέρει σοβαρή μείωση της βιοποικιλότητας.
-«Το συμπαγές δάσος δεν μπορεί να υποστηρίξει τη βιοποικιλότητα του μεικτού τοπίου καλλιέργειας και δάσους» έλεγαν οι επιστήμονες.
Εμείς εδώ όμως, κάνουμε αυτό που οι επιστήμονες χαρακτήρισαν καταστροφικό: ενθαρρύνουμε τη διόγκωση του «μονομπλόκ» δάσους, τιμωρούμε την όποια προσπάθεια διατήρησης μερικών τουλάχιστον καλλιεργειών και φτιάχνουμε... άπειρες πυρογέφυρες!
Η πολιτική μας «ανταμείβεται» από τη φύση με πυρκαγιές, οι οποίες συχνότατα προελαύνουν ακάθεκτες και καίνε ολόκληρους νομούς.
Οπως παρατηρεί ο καθηγητής Ράκαμ, αυτή η τακτική βάζει σε κίνδυνο ακόμη και Μνημεία της Φύσης όπως το Φαράγγι της Σαμαριάς, που σύμφωνα με τον καθηγητή απειλείται ήδη σοβαρά από την εκδήλωση μιας τέτοιας πυρκαγιάς.
Εκεί που παλαιότερα υπήρχαν περιβόλια και διάσπαρτα μικρά καλλιεργούμενα χωράφια, σήμερα αναπτύσσεται ένας συνεχής πευκώνας ενωμένος με πολλές πυρογέφυρες.
Ο Ράκαμ επεσήμανε τον κίνδυνο πριν από χρόνια, εμείς όμως επιμένουμε... στην προστασία αλά γκρέκα! Και περιμένουμε να καεί η Σαμαριά για να επιδοθούμε στο γνωστό «μοιρολόι» και σε... έρευνες για πράκτορες και οικοπεδοφάγους...
Κείμενο: Νικήτας Κυπρίδημος
Πηγή www.diananews.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου